Rodzaje umów o pracę

Podczas poszukiwania pracy Jan spotkał się z takimi określeniami jak: umowa o pracę, wolny strzelec (w Polsce bardziej popularna jest umowa zlecenie), umowa o dzieło. Jan jest trochę zdezorientowany ponieważ nie wie co one dokładnie oznaczają, jaka jest między nimi różnica oraz która opcja będzie dla niego najkorzystniejsza.
Obejrzyj wideo

Transkrypcja wideo:

Rodzaje umów o pracę

__________________

Podczas poszukiwania pracy Jan spotkał się z takimi określeniami jak: umowa o pracę, wolny strzelec (w Polsce bardziej popularna jest umowa zlecenie), umowa o dzieło. Jan jest trochę zdezorientowany ponieważ nie wie co one dokładnie oznaczają, jaka jest między nimi różnica oraz która opcja będzie dla niego najkorzystniejsza. 

__________________

Nie ma się co martwić. Popatrzmy na nie kolejno, jedna po drugiej

 

Stały/ regularny stosunek pracy – umowa o pracę

Stały stosunek pracy charakteryzuje się osobistą zależnością Jana jako pracownika od pracodawcy. Osobista zależność oznacza:

  • Jan musi pracować w wyznaczonych godzinach pracy
  • Jan musi pracować w wyznaczonym przez pracodawcę miejscu.
  • Harmonogram pracy Jana jest określony przez pracodawcę
  • Jan jest związany instrukcjami pracodawcy.
  • Praca Jana jest poddana stałej kontroli pracodawcy.

__________________

Podpisując umowę o pracę Jan, jako młody pracownik,  może korzystać z następujących praw:

  • 4 tygodnie urlopu płatnego
  • ciągłość wypłaty w przypadku choroby
  • prawa do czasu wolnego na obowiązki opiekuńcze
  • prawo do wynagrodzenia urlopowego 
  • pracodawcę obowiązuje okres wypowiedzenia w zależności od długości zatrudnienia: np. 2 tygodniowy okres wypowiedzenia gdy pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy
  • płaca minimalna jest określona w ustawie

 

W czasie trwania stałego stosunku pracy Jan jest objęty ubezpieczeniami społecznymi, ubezpieczeniem zdrowotnym oraz w zależności od wysokości wynagrodzenia musi płacić podatek dochodowy. Osoby do 26 roku życia są zwolnione z płacenia podatku dochodowego. Są one pobierane przez pracodawcę z wynagrodzenia. 

 

Przy stałym stosunku pracy można pracować na pełny etat, pół etatu lub kilka godzin. 

__________________

Umowa jako wolny strzelec. 

W Polsce nie ma takiego rodzaju umowy w przepisach prawnych

 

Na podstawie umowy Jan jako wolny strzelec zobowiązuje się do wykonania pracy zarobkowej na rzecz klienta w określonym lub nieokreślonym czasie. Na podstawie takiej umowy nie występuje osobista zależność od klienta. Oznacza to że:

  • Jan jako wolny strzelec sam decyduje o godzinach i miejscu wykonywania pracy
  • Wykonując pracę Jan nie podlega żadnej kontroli klienta. Oznacza to, że sam może decydować o rutynie swojej pracy.
  • Jan nie musi wykonywać pracy osobiście – oznacza to, że może powierzyć wykonanie pracy innej osobie
  • Jan nie musi zapewniać, że osiągnie zamierzony cel (jego praca zakończy się sukcesem), oznacza to, że otrzymuje wynagrodzenie za czas pracy, niezależnie od tego, czy osiąga oczekiwane wyniki.

__________________

Jako wolny strzelec Jan nie ma prawa do: 

  • płatnych wakacji
  • ciągłości wynagrodzenia w przypadku choroby
  • czasu wolnego na czynności opiekuńcze
  • nie ma ustalonej płacy minimalnej i praw wynikających z układu zbiorowego
  • nie ma okresu wypowiedzenia, co oznacza, że wolny strzelec może zostać zwolniony w każdym czasie

Jako wolny strzelec Jan opłaca prawie takie same składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jak zwykły pracownik. To jest automatycznie pobierane przez klienta. Ponieważ wolni strzelcy są samozatrudnieni to muszą sami opodatkować swoje dochody. 

__________________

 

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło ma miejsce kiedy osoba zwana klientem zobowiązuje Jana jako wykonawcę do wykonania określonej pracy w zamian za wynagrodzenie. Umowa o dzieło dotyczy ukończonej pomyślnie pracy, co oznacza, że Jan otrzyma wynagrodzenie tylko w sytuacji gdy ukończy i dostarczy pomyślnie wykonane zadanie. Jeżeli popełni błąd, musi ponieść za to odpowiedzialność.

Nie ma osobistej zależności, co oznacza, że Jan może sam zadecydować gdzie i kiedy chce wykonywać pracę.

Nie ma obowiązku samodzielnego wykonania pracy, co oznacza, że Jan może powierzyć wykonanie pracy innej osobie. 

Jan musi używać własnych narzędzi i wyposażenia np. laptopa

Jan nie jest pracownikiem organizacji

 

Ponieważ umowa o dzieło nie wynika ze stosunku pracy Jan nie może korzystać z żadnych praw przysługujących pracownikom (zapisanych w Kodeksie Pracy) czy układach zbiorowych (płatne wakacje, ciągłość wypłaty w przypadku choroby, czas wolny na czynności opiekuńcze itp.)

__________________

Szczegółowe informacje dotyczące kraju: W Polsce popularna jest umowa – zlecenie

 

Umowa – zlecenie

Umowa zlecenie ma miejsce kiedy osoba zwana zleceniodawcą zobowiązuje Jana jako wykonawcę (zleceniobiorcę)do świadczenia określonej pracy w zamian za wynagrodzenie. Umowa zlecenie dotyczy wykonywania określonych czynności, co oznacza, że Jan otrzyma wynagrodzenie tylko w sytuacji gdy prace zostaną wykonane. Jeżeli popełni błąd, musi ponieść za to odpowiedzialność. Prace wykonuje na własną odpowiedzialność

W czasie zatrudnienia na umowę zlecenie Jan ma ubezpieczenie zdrowotne, oraz może być objęty ubezpieczeniami społecznymi. Jeżeli Jan jest studentem to jest zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.  Jan musi płacić podatek dochodowy. Osoby do 26 roku życia są zwolnione z płacenia podatku dochodowego. Są one pobierane przez pracodawcę z wynagrodzenia. 

 

Nie ma osobistej zależności, co oznacza, że Jan może sam zadecydować gdzie i kiedy chce wykonywać pracę.

Nie ma obowiązku osobistego wykonania pracy, co oznacza, że Jan może powierzyć wykonanie pracy innej osobie. 

Jan musi używać własnych narzędzi i wyposażenia np. laptopa

Jan nie jest pracownikiem organizacji

Ponieważ umowa zlecenie nie wynika ze stosunku pracy Jan nie może korzystać z żadnych praw przysługujących pracownikom zapisanych w Kodeksie Pracy takich jak płatne wakacje, ciągłość wypłaty w przypadku choroby, czas wolny na czynności opiekuńcze itp.

__________________

Teraz Jan ma wiedze na temat różnych umów i może wybrać tą, która najlepiej odpowiada jego potrzebom!